Użytkownicy marihuany od wieków twierdzą, że marihuana zwiększa kreatywność. Ale jak jest naprawdę?
Okazuje się, że THC może stymulować kreatywność, jednak efekt ten zależy od kilku istniejących już czynników, takich jak naturalny poziom kreatywności występujący u danej osoby oraz wielkość dawki, którą dana osoba przyjmuje.
Zatem, czy marihuana może zwiększać kreatywność? Badania sugerują, że zależy to od dawki i osobowości danej osoby.
Kilka lat temu, jeden z naszych przyjaciół, który codziennie stosował marihuanę, aby złagodzić doświadczaną bezsenność powiedział, że mimo iż marihuana pomaga mu zasnąć, czuje, że nie promuje ona już kreatywnego myślenia tak jak kiedyś. „To już nie to samo” narzekał. Kiedy zaczął palić marihuanę, zainspirował się do komponowania muzyki, pisania wierszy oraz rysowania; obecnie już nie czuje uczucia inspiracji, jedynie zadowolenie.
Czy marihuana zahamowała kreatywność naszego przyjaciela? Wręcz przeciwnie, od dawna sugerowano, że marihuana faktycznie promuje kreatywne myślenie. Badania z 1970 roku pokazują, że zwykli użytkownicy zgłaszają bardziej oryginalne myślenie podczas używania marihuany, a nowsze badania wskazują również, że nawet 50% użytkowników cannabis uważa, że zwiększa ona ich kreatywność.
Jednak wyniki dwóch nowszych badań – holenderskiego badania opublikowanego w zeszłym roku i brytyjskiego z 2012 roku – uwzględniają inne czynniki, w tym siłę odmian cannabis, częstotliwość stosowania marihuany oraz osobowość danego użytkownika. Wyniki potwierdzają podejrzenia naszego przyjaciela, ale także rzucają światło na inne czynniki mające znaczenie w tym procesie. Według tych badań, regularne używanie odmian konopi bogatych w THC może osłabiać zdolności twórczego myślenia, ale konkretne efekty marihuany mogą również zależeć od Twojej osobowości.
Biorąc pod uwagę fakt, że nie ma powszechnie uzgodnionej definicji kreatywności, skuteczne zmierzenie jej w badaniach może być trudne. Zamiast definiować kreatywność jako produkt działań twórczych lub jako typ osobowości, badanie przeprowadzone w 2015 roku na Uniwersytecie w Leiden w Holandii przetestowało uczestników pod kątem dwóch klasycznych procesów twórczych: myślenia rozbieżnego, w którym można znaleźć wiele rozwiązań jednego, luźnego zdefiniowanego problemu (burza mózgów) oraz myślenia zbieżnego, gdy znajduje się najlepsze pojedyncze rozwiązanie dobrze zdefiniowanego problemu. Oba procesy są integralną częścią kreatywnego myślenia: jeden pomaga na uwolnienie wielu pomysłów, a drugi na wybranie najlepszego.
Niskie dawki marihuany wydają się być o wiele skuteczniejsze w zwiększaniu tych elementów kreatywności
Wydaje się rozsądne, że palenie zwiększa myślenie rozbieżne, co jest optymalne, gdy poziom dopaminy jest wysoki (wykazano, że THC zwiększa dopaminę w mózgu), ale osłabia myślenie zbieżne, które działa lepiej przy niższym poziomie dopaminy.
Co ciekawe, badanie wykazało, że używanie cannabis koreluje ze zwiększonymi oznakami rozbieżnego myślenia, ale tylko do pewnego momentu. Podczas gdy niska dawka (5,5 mg 19% THC) była związana z niewielkim wzrostem rozbieżnych cech myślenia, takich jak płynność, elastyczność i oryginalność, wyższa dawka (22 mg THC) miała znacznie silniejszy i przeciwny wpływ, faktycznie zmniejszając rozbieżne myślenie znacznie poniżej średniego wyniku grupy kontrolnej. Innymi słowy, odrobina marihuany zwiększyła kreatywne myślenie, ale wysoka dawka obniżyła ją poniżej normalnego poziomu.
Należy zauważyć, że badanie skupiało się na regularnych użytkownikach konopi indyjskich – „regularnie” definiuje się jako zażywanie marihuany co najmniej 4 razy w tygodniu przez dwa lata – jak wiadomo u tych osób występuje niższy poziom dopaminy w mózgu. Możliwe, że efekty u okazjonalnych użytkowników marihuany byłyby inne, ale wybrana grupa jest ważnym uzupełnieniem dzisiejszej dyskusji na temat marihuany. Ze względu na to, że marihuana jest coraz szerzej stosowana ze względu na swoje właściwości medyczne, ważne jest, abyśmy rozumieli skutki jej długotrwałego stosowania, abyśmy mogli nią zarządzać w najzdrowszy możliwy sposób.
Niektóre zastosowania marihuany mogą przynosić znaczące korzyści, zwłaszcza w przypadku osób kompletnie pozbawionych twórczego myślenia
Czy marihuana naprawdę szkodzi kreatywności wbrew temu, co mówią raporty? Astrofizyk Carl Sagan, zagorzały, ale tajny obrońca marihuany, napisał w swoich anonimowych kronikach marihuany „Mr. X ”, poniższe słowa:
„Uważam, że większość spostrzeżeń, które osiągam na haju, dotyczy kwestii społecznych, obszaru twórczego bardzo różniącego się od tego, z którego jestem ogólnie znany ”.
W kronice szczegółowo opisuje, w jaki sposób jeden pomysł, który przyszedł mu do głowy podczas spożywania marihuany, zainspirował go do stworzenia dwunastu esejów na temat „pochodzenia oraz nieważności” rasizmu.
Poszczególne historie, takie jak ta – w których marihuana nie tylko inspiruje kreatywne myślenie, ale także sprawia, że przychodzą nam do głowy pomysły wykraczające poza naszą dziedzinę ub normalną sferę myślenia – dość mocno sugerują, że marihuana może inspirować kreatywność. Oprócz osobistych anegdot, inne badania wykazały, że konopie indyjskie mogą w pewnych okolicznościach zwiększyć kreatywność. Wygląda na to, że kluczem może być ilość użytej marihuany oraz to, jak bardzo jesteśmy kreatywni sami z siebie.
Inne badanie, przeprowadzone przez University College w Londynie dotyczyło różnicy w myśleniu rozbieżnym między dwiema grupami zdefiniowanymi jako „wysoka” lub „niska” kreatywność w skali cech twórczych. W badaniu tym wykorzystano również regularnych użytkowników konopi indyjskich (średnio uczestnicy stosowali marihuanę 15 dni w miesiącu), ale tym razem naukowcy poprosili uczestników, aby palili marihuanę samodzielnie w domu, a następnie przeprowadzili ocenę myślenia poznawczego – zarówno po wypaleniu marihuany jak i przed.
Badanie wykazało, że palenie marihuany nasilało intensywne myślenie rozbieżne w grupie o niskiej kreatywności, ale posiadało mniejsze efekty na grupę o wysokiej kreatywności – pod wpływem marihuany grupa o niskiej kreatywności była „tak samo kreatywna” jak grupa o wysokiej kreatywności . Mówiąc prościej, badanie sugeruje, że jeśli jesteś już kreatywny, marihuana nie sprawi, że będziesz bardziej kreatywny. Jeśli nie jesteś kreatywny – cannabis może ci pomóc.
Jak więc możemy zrozumieć te różne wyniki? Jedna wskazówka może leżeć w sile THC w odmianach konopi indyjskich, która była stosunkowo niska w badaniu brytyjskim przy średniej zawartości THC wynoszącej 10% – prawie o połowę mniej niż w przypadku marihuany w badaniu holenderskim. W badaniu holenderskim była to „wysoka” dawka konopi, przy której uczestnicy wykazywali niską kreatywność – przy mniejszych dawkach ich kreatywność nieznacznie wzrosła. Podobnie jak w przypadku badań nad wpływem marihuany na depresję i zaburzenia afektywne dwubiegunowe, wydaje się, że umiar może być kluczem do efektywnego wykorzystania cannabis jako katalizatora kreatywności.
